Çift ve Aile Tedavilerinde Psikodrama
Aile tedavileri grup psikoterapisi disiplini içinde en son gelisen disiplinler bütünüdür. Sistemik yakalasimin ön plana çiktigi çift ve aile tedavilerinin belki de en eski uygulamalari, psikodrama sahnesinde Moreno tarafindan gündeme getirilmistir.
Psikodramanin çatisma çözümlemesi konusundaki avantajli yapisi, terapisti daha nötr konumda birakabilen eylem tekniklerini kullanmasi ve böylece yorum yapan ve transferanslara maruz kalan terapist rolünü degistirmesi, çift ve aile tedavilerinde önemli bir farklilik olarak karsimiza çikmaktadir. Esler daha güvenli bir ortamda olduklarini hissetmektedirler ve bu isbirligini ayni zamanda gelismeyi hizlandirmaktadir.
Psikodramada Aile ve Es Tedavisi içinde iki farkli modeli barindirmaktadir; bunlar:
1.Çoklu Aile yada Es Düzeni
2.Tek Aile yada Es Düzeni, olarak adlandirilabilirler.
Çoklu aile ya da es düzeninde birden fazla aile ya da birden fazla çift psikoterapiye birlikte grup olarak girmektedirler. Diger düzende ise, bir aile ya da yanlizca bir çiftle çalisma yapilmaktadir. Her iki uygulama biçiminde de eylem metodlarindan yararlanilir. Aile üyeleri rol degistirmeler yardimi ile birbirlerini anlamaya baslarlar. Empati belki de çogu zaman, ilk kez psikodrama sahnesinde kurulur. Aile heykellestirmeleri yardimiyla aile üyeleri birbirlerinin gerçek algilarini belki de ilk kez gözlemleme sansi bulurlar. Kendi yaptiklarini aynada izlemek onlara hizli içgörüler kazandirir. Zaman zaman çalismaya katilan yardimci terapisler aile üyelerinin agzindan konusarak söylenmeyenlerin kolaylikla ortaya getirilmesinde yardimci olurlar. Üyeler bu sahnede eksik kalanlari (bitmemis
isleri) tamamlarlar, duygularini disa vururlar, farkindaliklarini arttirirlar ve böylece bir rahatlama ve arinma yasarlar. Aile üyelerini çogu gerçek anlami ile bu sahnede karsilastiklarini farkina varirlar. Babalar ya da anneler çocuklarinin ne kadar büyüdüklerini algilarlar ve her birey digerinin ihtiyaçlarini daha iyi görmeye baslar. Bu durum eslerin sahnede yeniden egitilmesi demektir. Anne baba rollerini bize ögreten bir kurum yoktur ve hep geçmisi tekrar ederiz. Yine es rolünü de kendi ailemizden ve çevremizden hasbel kader ögreniriz. Yanlis inançlar ve tutumlari sorgulama sansimiz zaman zaman olmaz. Terziler kendi söküklerini dikemezler. Bu nedenle ana-baba okullari kadar evlilik egitim kurumlari ve programlari da ön plana çikmalidir. Psikodrama tüm bu egitimleri saglayabilecek teknik ve kurumsal donanima sahiptir.
Bu donanimin yarattigi en ilginç müdahale biçimlerinden birisi "Evlilik Kestirim Rol Testi" dir. Bu testte evlilik hazirligi yapan ya da bunu düsünen çiftlere birbirlerini tanimalari ve evlilikteki iliskilerini önceden kestirebilmeleri sansi verilmektedir. Uyumsuz yönlerinin ortaya çikmasi durumunda birbirlerini önce bu alanlarda tanimalari ve eger degismek istiyorlarsa bu degisimi saglamalari mümkün olabilmektedir. Çogu çift birbirlerine iliskin bilgilerini gözardi ederek evlenirler ve sonra pismanlik yasarlar. Bunlarin önceden bilinmesi evlilik sirasinda oraya
çikmalarina nazaran daha az gerginlik yaratir ve çözülmeleri de o denli kolaylasir.
Uzm.Psk.Dns. Deniz ALTINAY
Psikodramatist
